آب، انرژی و محیط‌زیست

به گزارش مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، نشست مشترک وزیر نیرو و معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهوری با هدف تبیین راهکارها، اقدامات و برنامه‌های پیش رو و تحول در این حوزه برگزار شد.
روح الله دهقانی، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس‌جمهوری طی سخنانی در این نشست که با حضور محرابیان، وزیر نیرو، مشایخ، معاون توسعه اقتصاد دانش‌بنیان معاونت علمی، نوربخش، دبیر ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان آب، اقلیم و محیط زیست، زمانیان، دبیر ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان انرژی و جمعی از معاونان و مدیران وزارت نیرو در محل معاونت علمی برگزار شد با اشاره به تعامل سازنده و اثربخش میان معاونت علمی و ساختارهای مرتبط در وزارت نیرو در راستای پیشبرد طرح‌های فناورانه و نوآورانه، افزود: خوشبختانه ارتباط میان ستادهای توسعه فناوری و ستادهای توسعه اقتصاد دانش‌بنیان بخشی معاونت علمی با وزارت نیرو، سازنده بوده و به تعریف و اجرای پروژه‌های نیازمحور در حوزه انرژی، آب و فاضلاب انجامیده است. قرار است با بیان دیدگاه‌ها و تعریف راهکارهایی در ابعاد کلان، زمینه برای پیوند بیش‌تر زیست‌بوم فناوری، نوآوری و اقتصاد دانش‌بنیان به حوزه نیرو و ایجاد یک خیزش فناورانه و نوآورانه در این حوزه فراهم شود.

وی، هدف از برپایی این نشست را هم‌اندیشی و زمینه‌سازی برای یک خیزش فناورانه در حوزه نیرو عنوان کرد و افزود: دستور رهبر معظم انقلاب اسلامی مبنی بر خیزش علمی و فناورانه به کمک نسلی نو که به عنوان یک مطالبه جدی در دیدار اخیر نخبگان با ایشان مطرح شد با تعریف کلان‌پروژه‌ها، ایجاد سازوکارهای نوآورانه تامین مالی و تخصیص بازار به شرکت‌های دانش‌بنیان محقق می‌شود. مقام معظم رهبری در این دیدار به حرکتی که دو دهه پیش با عنوان جنبش نرم افزاری آغاز شد اشاره داشتند و برتری‌های علمی، جایگاه کشور در نیروی انسانی متخصص و دانشمندان برجسته را ماحصل این جنبش نرم افزاری دانستند و تاکید کردند که امروز به یک خیزش فناورانه و نوآورانه نیاز داریم. به نظر می‌رسد، این خیزش به کمک شرکت‌های دانش‌بنیان و راهکارهای نوآورانه با همکاری و حمایت همه بخش‌ها محقق خواهد شد به طوری که شاهد تحول در تمامی عرصه‌ها خواهیم بود.
رئیس بنیاد ملی نخبگان، توسعه بازار، تعریف راهکارهای نوین مالی و تعریف پروژه‌های کلان و نیازمحور را از اولویت‌های معاونت علمی دانست و افزود: با توجه به عزم جدی معاونت علمی در تعریف سازوکارهای متنوع و گوناگون تامین مالی و همکاری نهادهای تامین مالی از جمله بانک‌ها از یک سو و بلوغ شرکت‌های دانش‌بنیان توانمندی  که در حوزه‌های مختلف حرفی برای گفتن دارند از سوی دیگر، اکنون این فرصت فراهم است که کلان‌ترین و راهبردی‌ترین نیازهای کشور در حوزه‌های مختلف با کمک دستگاه‌های بهره‌بردار، تامین مالی مناسب و تخصیص بازار بالقوه به این شرکت‌ها تامین شود. در حال حاضر باشگاه شرکت‌های دانش‌بنیان پیشران با بیش از ۷۶ عضو، تشکلی قدرتمند از شرکت‌های دانش‌بنیان فناور است که به درآمدهای فراتر از یک هزار میلیارد تومان رسیده و کاملاً متکی به بخش خصوصی هستند. این شرکت‌ها به جرم خوبی رسیده‌اند که استفاده از آن‌ها می‌تواند در همه حوزه‌ها و به طور اخص در حوزه نیرو، زمینه‌ساز یک تحول باشد.
دهقانی ادامه داد: به کمک این جرم ایجاد شده می‌توان در یک سری موضوعات که دغدغه و نیاز جدی صنعت برق و صنعت آب است، در ابعاد کلان یک تا پنج میلیون دلار با شرایط استاندارد مورد توافق طرفین، کلان‌پروژه‌هایی را تعریف کرد که تامین مالی صورت بگیرد و تضمین خرید داشته باشند. به طور مثال در حوزه معدن، موافقت تامین دامپ‌تراک ۱۲۰ تنی، الگویی موفق از مشارکت و همکاری بخش مصرف کننده با حمایت‌های معاونت علمی با تکیه به اختیارات حمایتی، سازوکارهای تامین مالی جدید و اختیارات قانونی از جمله اعتبار مالیاتی است که می‌تواند به عنوان الگویی برای همکاری در سایر حوزه‌ها باشد.
وزیر نیرو نیز طی سخنانی در این نشست، با اشاره به بهره‌مندی از توانمندی شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور در حل مهم‌ترین نیازها و راهبردهای حوزه نیرو عنوان کرد: وزارت نیرو یکی از اصلی‌ترین اولویت‌های خود را استفاده از شرکت ها و روش‌های دانش‌بنیان برای پاسخ گفتن به مهم‌ترین پرسش‌ها و نیازهای حوزه نیرو قرار داده است. باید بتوانیم با استفاده از توانمندی این شرکت‌ها و محصولات و راهکارهای نوآورانه‌ای که ارائه می‌کنند، شرایط را به گونه‌ای مدیریت کنیم که اثرات ناترازی را در زندگی مردم به حداقل برسانیم.
محرابیان با اشاره به ایجاد زمینه مناسب برای نقش‌آفرینی شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور در طرح‌ها و کلان‌پروژه‌های حوزه نیرو افزود: بودجه‌ها و اعتبارات مناسبی به این طرح‌ها اختصاص داده شده و سهم شرکت‌های دانش‌بنیان از طرح‌های کلان و راهبردی وزارت نیرو افزایش داشته و اکنون به میزان قابل توجهی رسیده است.

وی با اشاره به ارائه نیازها از سوی وزارت نیرو به شرکت‌های دانش‌بنیان و ارائه راهکارها از سوی این شرکت‌ها افزود: در دوره‌ای می‌دیدیم که طرح ها و تحقیقات شرکت دانش بنیان بدون توجه به نیازهای بازار  وزارتخانه بود، اما اکنون نیازها را اعلام می‌کنیم و شرکت‌ها، متناسب با نیازهای طرح شده در مسیر ارائه ایده، پرورش آن و تجاری‌سازی پیش می‌روند که مورد حمایت وزارت نیرو نیز قرار می‌گیرد. امیدواریم با اتخاذ این راهبرد و به کمک توانمندی و نوآوری شرکت‌های دانش‌بنیان به پاسخ بسیاری از نیازهای حوزه نیرو دست پیدا کنیم.

در ادامه سید محمد مهدی نوربخش دبیر ستاد آب، اقلیم و محیط زیست به معرفی طرح های شاخص و‌خاتمه یافته حوزه آب و‌ آبفا پرداخت و‌گفت: از مهم‌ترین و شاخص‌ترین برنامه‌های در حوزه آب و آبفا می‌توان به تکمیل و ارتقای زنجیره تأمین تجهیزات نمک زدایی (ممبران پرشروسل، آنتی اسکالانت) حمایت از ایجاد زیرساخت های مربوط به راه اندازی بازار آب و پساب و صدور گواهی های صرفه‌جویی، راه‌اندازی الگوی دشت متعادل پایدار با به‌کارگیری فناوری‌های نرم‌افزاری و سخت افزاری، فرآوری لجن تصفیه خانه های فاضلاب و استخراج عناصر ارزشمند تولید انرژی و تولید مالچ، فرآوری باطله های معدنی با هدف کاهش آلایندگی منابع آب و استخراج عناصر ارزشمند همانند نیکل، تقویت و راه اندازی مراکز تأییدیه محصول و آزمایشگاه‌های مرجع با مشارکت مؤسسه تحقیقات آب، راه‌اندازی نمایشگاه دائمی فناوری‌های آب و آبفا با مشارکت پردیس شهید عباسپور و توانمند سازی اقتصادی شرکت‌های دانش بنیان توسعه سکوی، پشتیبانی تورهای فناوری، تولید محتوای رسانه‌ای اشاره کرد.

نوربخش همچنین به نکته ها و موارد برجسته قانون اشاره کرد و گفت: از مهم‌ترین محورهای اشاره شده قانونی می توان به ماده 5 قانون با محوریت تقویت صندوق پژوهش و فناوری نیرو با توجه به وجود مدل های موفق مشابه از جمله صندوق نفت، ماده (۹) با هدف راه اندازی کارخانجات نوآوری آب و آبفا و برق و انرژی در مجاورت محیط های صنعتی و پژوهشی، ماده (۱۰) مشتمل بر تقویت واحدهای تحقیق و توسعه شرکت های با سهام‌داری وزارت نیرو، ماده (۱۱) به‌کارگیری ظرفیت‌ها و امکانات مجتمع های آموزشی ۸ گانه وزارت نیرو در راستای توسعه فناوری، ماده (۱۲) با هدف پیگیری اجرای طرح های دوازده گانه پیشران حوزه آب و برق و انرژی و تأمین مالی آنها، ماده (۱۳) برای راه اندازی بازارهای محلی آب و پایلوت های بهینه سازی مصرف انرژی و آب و همچنین  ماده (۱۸) قانون شامل تدوین آیین نامه تسهیل ورود شرکت های دانش بنیان به لیست ها و بازنگری نظام ارزیابی اشاره کرد.
نوربخش بیان کرد: حدود 830 طرح در‌حوزه آبفا ارائه شده بودند که تعدادی از این طرح های شاخص به عنوان الگو‌ و تجارب موفق معرفی شوند که به‌کارگیری موفق فناوری نانوحباب در تصفیه خانه فاضلاب قیطریه و‌ارتقاء کیفیت پساب حذف بلوئر و‌کاهش پنجاه درصدی مصرف انرژی منجر شود.