آب، انرژی و محیط‌زیست

کمبود آب مناسب برای مصارف مختلف، یکی از چالش های روز کشور به خصوص در مناطق مرکزی و جنوبی کشور است. برای حل این مشکل، صاحب‌نظران استفاده درست از آب‌های شور را در 7 سناریو ارائه کردند که یکی از آنها در ساحل مکران در حال اجرا است.

بر همین اساس، پروژه طراحی و ساخت گلخانه دریایی توسط کارگروه تخصصی آب، خشکسالی، فرسایش و محیط‌زیست معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و با همکاری موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، دانشگاه صنعتی شاهرود و شرکت کشت و صنعت مکران مصوب شده و به مرحله اجرا درآمده است.

در این پروژه فناورانه قرار است، آب‌های شور بلااستفاده دریای عمان، به چرخه مصرف وارد شود. آب‌های شوری که حجم زیادی از آب‌های موجود کشور را به خود اختصاص داده است‌ و استفاده بهینه از آنها به گذر از شرایط کم‌آبی کشور کمک خواهد کرد.

ایران کشوری است که منابع آب شیرین کمی دارد و باید به فکر استفاده درست و بهینه از آب شور دریا در کشور بود. آب‌هایی که درصد بسیار کمی از آنها در ایران نسبت به کشورهای دارای خطوط ساحلی، مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد. منابع آبی مهمی که متاسفانه به دلیل نبود طرح‌های فناورانه به چرخه آب مصرفی کشور وارد نمی‌شود.

پروژه طراحی و ساخت گلخانه دریایی در ساحل مکران یکی از طرح‌های فناورانه‌ای است که نقطه آغازی است برای تامین بخشی از آب مصرفی گلخانه های کشاورزی. طرحی که به مراحل انتهایی خود رسیده است و به زودی از آن بهره‌برداری می‌شود. در این طرح، ابتدا آب شور دریاها وارد مخزنی می‌شود و توسط آب‌گرم‌کن‌های خورشیدی به مرحله تبخیر می‌رسد. سپس از دستگاهی رطوبت‌ساز عبور می‌کند و به کمک کندانسورهایی آن را تقطیر می‌کنند و این آب تقطیر شده شیرین را برای آبیاری سبزیجات و صیفی‌جات استفاده می‌کنند.

رونق اشتغال در سواحل مکران

نادرقلی ابراهیمی، دبیر کارگروه تخصصی آب، خشکسالی، فرسایش و محیط‌زیست معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری درباره این طرح گفت: این طرح یکی از راه‌کارهای فناورانه ای است که به اشتغالزایی، رونق کسب و کار و بهبود  شرایط زندگی ساحل نشینان می‌انجامد.

به گفته ابراهیمی، با توجه به شرایط اقلیمی متفاوت در نوار ساحلی کشور، با بررسی‌های فنی و بازطراحی سیستم، می‌توان این پروژه را در تمام نوار ساحلی کشور بسط داد و اجرا کرد.

مشاور معاون علمی و فناوری رییس جمهوری در حوزه آب همچنین بیان کرد:  هدف از اجرای پایلوت این طرح، اثبات فناوری و بهینه‌سازی آن از نظر اقتصادی با هدف قابلیت رقابت با فناوری‌های مشابه است.  

بهره‌برداری از طرح تا پایان سال 99

همچنین جهانگیر پرهمت قائم مقام کارگروه تخصصی آب، خشکسالی، فرسایش و محیط‌زیست معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری درباره این موضوع گفت: در سال گذشته با حمایت معاونت علمی و فناوری، دانش فنی گلخانه‌های دریایی تدوین و اقدامات اجرایی آن در برخی سواحل کشور از جمله ساحل مکران آغاز شد. امیدواریم حداکثر تا اواسط دی‌ماه سال جاری این فناوری بومی شده را بتوان به اتمام و به بهره‌برداری رساند.

به گفته پرهمت، بکارگیری ظرفیت‌های سواحل خلیج فارس و دریای عمان در توسعه گلخانه‌های دریایی بستر تولید محصولات کشاورزی و نیز اشتغال‌زایی زیادی را فراهم می‌کند. بنابراین این طرح به اشتغالزایی اهالی چنین مناطقی منجر خواهد شد.

از آب‌های شور بهره‌برداری کنیم

علی‌محمد عمویی مدیر فنی پروژه در شرکت کشت و صنعت مکران هم درباره این طرح‌ بیان کرد: تاکنون همه زیرساخت‌های اجرایی این پروژه را تامین کرده‌ایم و به احتمال زیاد به زودی این طرح به مرحله بهره‌برداری خواهد رسید.

این فعال فناور همچنین افزود: در ایران آب شور زیاد است اما بهره‌برداری درستی از آن نشده است. استفاده بهینه از این منابع عظیم آبی می‌تواند گره‌گشای کشور در حوزه تامین آب مصرفی باشد. کاری که توسط کشورهای ساحل‌نشین اطراف ایران انجام می‌شود.

به گفته عمویی، اجرای پروژه طراحی و ساخت گلخانه‌های دریایی در ساحل مکران، فرصت خوبی برای اشتغال‌زایی ساحل‌نشینان  است و در بعد ملی هم می‌تواند پاسخی باشد برای تامین آب در کشور.

گزارش از مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری