آب، انرژی و محیط‌زیست

آلودگی آب‌های زیرزمینی به آرسنیک، اغلب به علت مجاورت آب با بسترهای خاکی حاوی آرسنیک و یا ورود فاضلابهای صنعتی با میزان آرسنیک بالا به آبهای سطحی یا زیر زمینی است. سازمان بهداشت جهانی آرسنیک را جزء عوامل سرطان‌زا معرفی کرده و به همین دلیل حساسیتها روی حذف  آن از آب آشامیدنی بسیار افزایش یافته است.

در ایران به دلیل کاهش منابع آبی زیر زمینی، غلظت ارسنیک خصوصا در مجاورت رشته کوه‌های زاگرس رو به فزونی رفته است. این مشکل با توجه به کمبود بارش و کاهش سطح آبهای زیر زمینی هر ساله رو به افزایش خواهد بود.

شرکت پیام آوران نانوفناوری فردانگر با توجه به نیاز کشوردر زمینه حذف آرسنیک از آب های آشامیدنی، راهکاری موثر با استفاده از جذب سطحی ارائه داده است. در این روش از جاذب های بر پایه نانوآهن استفاده می شود.

این محصول ویژگی هایی چون عدم نیاز به برق و مواد شیمیایی، بازدهی صد درصد و عدم تولید پساب، ظرفیت جذب بالای جاذب مورد استفاده، هزینه عملیاتی بسیار کم، ظرفیت بالای حذف آرسنیک (99%)، عدم نیاز به تنظیم pH، قابل استفاده در سیستم های تصفیه شهری و روستایی و قابل تجهیز به سیستم برداشت آب هوشمند را دارد.

این شرکت دانش بنیان با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، با دستیابی به دانش فنی ساخت جاذب های پایه نانو آهن، سیستم‌های تصفیه آب‌های آلوده به آرسنیک در ظرفیت‌های مختلف مورد نیاز را ارائه می‌کند و تاکنون بیش از ۱۰۰ واحد حذف آرسنیک در مقیاس های مختلف روستایی و شهری در استان هایی چون کرمان، اردبیل، آذربایجان غربی، قزوین و... نصب و راه‌اندازی شده است.

در حال حاضر دانش تولید این محصول تنها در اختیار تعداد معدودی از کشورهای توسعه‌یافته است و شرکت پیام‌آوران نانوفناوری فردانگر برای اولین بار در ایران نه تنها موفق به تولید این محصول شده بلکه با تولید این مواد در سایز نانومتری باعث افزایش کارایی در مقایسه با محصول خارجی شده است.

جاذب‌های مورداستفاده در این روش از نوع اکسی‌هیدروکسید آهن با ساختار نانومتری هستند و به‌دلیل شکل ظاهری و نسبت سطح به حجم بالا از بازدهی جذب مطلوب برخوردار هستند.

محصول تولید شده توانایی جذب آرسنیک محلول در آب با هردو نوع As(III) و As(V) را دارا است. بررسی‌های دقیق انجام شده میزان جذب ۱۵ میلی‌گرم آرسنیک به ازای ۱ گرم گرانول جاذب را نشان داده است. جاذب‌های آرسنیک با سایز نانومتری تأثیر به‌سزایی در بهبود عملکرد جذب این محصول در مقایسه با محصول غیرنانویی داشته است.

کمبود روزافزون منابع آب آشامیدنی در کشور نیاز به استفاده از فرآیندهای تصفیه نوین و کارآمد را بیش از پیش آشکار کرده است. فرآیندهای تصفیه متعارف عموما مقادیر زیادی از پساب تولید می‌کنند و در حین فرآیند نیاز به استفاده از مواد شیمیایی دارند. جایگزینی روش های سنتی با تکنولوژی های جدید محدودیت‌های موجود را بر طرف و امکان تولید آب آشامیدنی با کیفیت مطلوب و سازگار با محیط زیست را فراهم می کند.

مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری