آب، انرژی و محیط‌زیست

به گزارش مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی و ستاد توسعه فناوری­های آب، خشکسالی، فرسایش و محیط زیست معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، تالاب‌ها یکی از شاهکارهای خلقت بوده که علاوه بر تامین امنیت زندگی گیاهان و جانوران محلی امن برای تامین رفاه و آرامش مردم نیز هستند،این درحالی است که برخی از مردم تالاب‌ها را اراضی مضر و بی فایده ای می دانند که محل تجمع جانوران و حشرات ناقل بیماری به انسان است.

تالاب‌ها زیستگاه‌هایی با بیش ترین تولید زیستی در جهان هستند که دارای ارزش زیادی برای گونه ها به ویژه گونه های در معرض نابودی هستند.این زیستگاه منبعی برای تامین علوفه برای دام­ها و مواد پروتئینی برای انسان­های حاشیه نشین و یکی از بهترین تفرج گاه­های کشور بوده است.

این در حالی است که ورود مواد شیمیایی و بروز خشکسالی وکاهش بارش ها از جمله عوامل تهدید این بوم سازگان در سال های اخیر بوده  و موجب نگرانی فعالان حوزه محیط زیست شده است.

همچنین با توجه به دخالت­های نسنجیده و توسعه بی رویه،تقریباً هیچ یک از تالاب­های ایران دارای عملکرد اکولوژیکی طبیعی نیستند ویا کاملاً خشک شده اندو یا مساحت و عمق آن­ها بسیار کاهش یافته است.

ایران بنیان گذار کنوانسیون حفاظت، مدیریت و بهره برداری تالاب­ها در13 بهمن ماه سال 1349تحت نام کنوانسیون رامسر است؛ و در همان آغاز تشکیل کنوانسیون رامسر،18 تالاب از تالاب­های مهم ایران را در فهرست کنوانسون رامسر به ثبت رسانده و اینک به 25 تالاب افزایش داده است. ولی اکثر آن­ها وضعیت نابسامانی دارند و یا خشک‌شده‌اند و یا در حال خشکیدن هستند و یا کارکردهای بوم­شناختی خود را کاملاً ازدست‌داده­اند.

تالاب‌ها و تمامی اكوسیستم های آبی كشور سرمایه های ارزشمندی هستند كه تنظیم آب های زیرزمینی در محیط اطراف، تعدیل میكروكلیما، شكار، صید پرندگان آبزی و ماهیان وتأمین منابع تعلیف دام در گرو حفاظت منطقی از آنها است. همچنین با توجه به زیبایی های خاص این بوم سازگان و وجود حيات وحش غني می توان از آنها به عنوان ميراث فرهنگي منحصر بفرد یاد کرد.

نام تالاب های مهم ایران که در کنوانسیون رامسر ثبت شده اند که  تالاب‌های آلا گل، آلماگل، آجي گل (استان گلستان)، تالاب اميركلايه (استان گیلان)، مجموعه تالاب انزلی (استان گیلان) ،تالاب بوجاق (استان گیلان،دهانه رودهای گز و حرا (استان هرمزگان)و دهانه‌رودهای شور وشيرين وميناب (استان هرمزگان) از جمله این تالاب ها هستند.

پوشش 90 درصدی تالاب های کشور با بارش های اخیر

با توجه به بارش های سال جاری حدود 90 درصد تالاب های کشور دارای آب شده اند وحتی برخی‌ از آن‌ها ۱۰۰ درصد پرآب شده اند. هر چند تالاب‌های نواحی جنوب شرقی کشور مثل جازموریان و هامون تنها ۱۰ تا ۲۰ درصدآب دارند.

همچنین در بررسی های انجام شده آمده است که درصد احیای تالاب ها در استان فارس به دلیل بارش کم چشمگیر نبوده است و به غیر از تالاب مهارلو سایر تالاب ها خالی از آب است .

در همین حال  تالاب‌های غرب و جنوب‌غربی اکثرا دارای آب هستند و وضعیت تالاب میانکاله نیز در شمال کشور مطلوب است .با توجه به اینکه در نواحی شمال شرق نیز تالابیوجود ندارد به جز تالاب‌های کوچک محلی که در حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ هکتار بوده و از وضعیت معمولی برخوردار هستند.

به تالاب گاوخونی آب اندکی حدود ۱۰ درصد وارد شده است، جازموریان ۲۰ درصد و بختگان حدود ۲۰ درصد آب دارد  تالاب های شمال غربی ایران مثل دریاچه ارومیه و تالاب‌های اطراف آن،  به دلیل بارندگی مناسب نسبت به سال گذشته ۳۵ تا ۴۰ درصد افزایش داشته و وضعیت دریاچه ارومیه از مرحله خطر است.